Eólica Mariña.

A Folla  de Ruta da Eólica Marina e as Enerxías do Mar, e o Plan Nacional Integrado de Enerxía e Clima 2023-2030, establecen como  obxectivo alcanzar até 3.000 MW de eólica mariña  e ate  60 MW doutras fontes renovables mariñas, no horizonte 2030. Neste momento so na Galiza existen 13 proxectos  de parques flotantes en estudo ambiental  e a Xunta informou que esperaba que no 2025 estean autorizados 5 parques cunha potencia de 2.500 MW.   

 

Algún promotor de parque eólico mariño admite un impacto “elevado na pesca “ como sucede  coa americana Invenergy, ligado ao fondo de investimentos  Blackstone. O documento  empresarial que remitiu ao Miteco  para un parque de 552 MW (O Boi), fronte a costa galega na Coruña  (Nor-2) , recoñece  segundo se recolleu na prensa en  maio 2024  que “ a implantación do parque eólico podería afectar ao sector pesqueiro limitando o uso de algúns aparellos de pesca debido a presencia de cables na columna de auga”. O promotor di tamén que dará prioridade a contratación, fabricación e aprovisionamento local en todas as fases do proxecto, “sempre que sexa posible”.

 

Pero en realidade, pola experiencia que temos, non chegan boas intencións dos promotores,  necesitase dialogo e acordos claros  cos actores afectados e teñen que existir compromisos dos promotores e estes compromisos teñen que estar asinados. Os cidadáns en xeral, non so o sector pesqueiro, temos que coñecer con detalle as repercusións que traen os parques eólicos na pesca  e como se levará a cabo a coexistencia das instalacións de xeración eléctrica con outros usos das augas (como a navegación, turismo de avistamento,...e a fórmula para minimizar danos). Faltan estudos para  coñecer como afecta na biodiversidade en xeral (rutas de cetáceos e aves mariñas...). Tamén debe  concretarse  o desenvolvemento industrial das zonas  costeiras proximas, o novo emprego local a crear, e cuantificar os beneficios/perxuicios que existan. Pescadores, ecoloxistas, cidadáns en xeral son actores afectados (ademais dos recursos vivos mariños). 

 

Tamén o Goberno Español ten que aclarar canto antes os diversos aspectos do tema:  Teremos poxas públicas, similares as americanas, para poder optar a instalación dun parque mariño,ou serán poxas  simbólicas para unicamente gardar as formas? En canto se estima a cuantificación económica mínima da poxa dun parque medio?  ¿Que parte dos beneficios das poxas quedarán na Galiza ou nas zonas que limiten cun parque?. Pagaran as empresas eléctricas anualmente  por  servidumes de paso no mar creadas polo cableado submarino, subestacións.. ?  . 

 

En Portugal , na zona de Viana do Castelo   tanto a flota de cerco como a de artes-trampa  e a flota de litoral de menos de 12 m. víronse afectadas pola instalación dun parque eólico, porque agora   teñen prohibida a navegación e calquera tipo de pesca en todo o perímetro do parque eólico e tamén a media milla a cada lado do cable de evacuación de electricidade. Os pescadores locais din que parece que inicialmente non se observan  diminución de capturas, pero si que desaparecen os  peixes ao redor do parque. .  

 

En fin, quedan na eólica mariña aspectos hoxe sen aclarar e estudos científicos por facer  e o 2030 está próximo. Outros países  parece que o teñen mais claro, xa ao final do 2021, a UE  despregara 27 MW de capacidade eólica mariña flotante. Segundo un estudo do 2022 do Centro Común de Investigación, novos proxectos permitiran a instalación de 247 MW de capacidade flotante nos  Estados membros da UE ate 2025.  

 

Eólica terrestre 

 

Dos máis de 100 parques eólicos autorizados pola Xunta de Galiza, ultimamente un total de 68 foron paralizados  cautelarmente polo Tribunal Superior de Xustiza da Galiza (TSXG)  debido as potenciais afeccións sobre o  entorno e o medio natural, pola falta de informes sectoriais a exposición pública para que o público puidese alegar, pola proximidade a vivendas.. pero segundo a Xunta, por medio da Conselleira de Medio Ambiente, os proxectos paralizados “fixéronse con plenas garantías”. Ante a polémica o mesmo TSXG  elevou ao Tribunal de Xustiza Europeo (TXEU) unha cuestión prexudicial para aclarar unha posíbel  vulneración da normativa europea por parte da Xunta, e estase a espera  da resposta do alto tribunal europeo.

 

 O Goberno galego, non conforme coa paralización do TSXG,  acudiu ao Supremo  ao considerar que a xustiza do  alto tribunal galego estaba  a “paralizalo todo” pero días pasados o Tribunal Supremo non admitiu o recurso presentado pola Xunta  e denegou o acollemento de medidas precautorias, quitando a razón ao Goberno galego. Ante esta situación  a Xunta, como si dun bérrenche se tratará, optou por dúas medidas rápidas e curiosas :

 1) Comparecer  proximamente ante  o Tribunal de Xustiza Europeo (TXUE) pedindo auxilio  e amparo “ pretendendo  que finalice o bloqueo aos eólicos na Galiza “. 

2) Obrigar as empresas eléctricas a repotenciar obrigatoriamente os parques  eólicos antigos que teñan xa 25 anos, o que implicaría  que  aproximadamente  100 parques que suman 3.000 muíños quedarían reducidos a  600 no prazo de oito anos e producirían bastante máis electricidade coa medida, e ao mesmo tempo o Goberno galego modificaría a lei autonómica do “canon eólico” para non ver reducida a recadación polo imposto que  pagan as empresas  por número de muíños.                                                                

 

A primeira medida, que desautoriza ao TSXG, pretende que Europa solucione  de golpe un problema que creou a Xunta pola sua mala xestión.  Non vai ao orixe e causas do problema,  senón buscando a solución inmediata pola vía rápida. A segunda  medida  foi protestada e rexeitada pola patronal eólica, ate ese momento fiel e aliada sempre do goberno. Podemos  preguntarnos : Será tan difícil entenderse e chegar a acordos cos actores afectados como se pretende agora coa eólica mariña ?. Será tan difícil recoñecer  e tratar de solucionar democraticamente os problemas?.